اقتصاد مقاومتی از تفکر تا حرف (2) - بررسی نگاه حسن روحانی (رئیس قوه مجریه)

دوشنبه, ۲ شهریور ۱۳۹۴، ۱۰:۳۶ ب.ظ

هوالقهّار

اقتصاد مقاومتی از تفکر تا حرف (2)

بررسی نگاه حسن روحانی (رئیس قوه مجریه)

اما سکه بحث اقتصادی ما، روی دیگر هم دارد و آن، نوع نگاه حاکمیت اجرایی و دیگر مسئولین کشور به پیشرفت اقتصادی کشور است که در این بخش به بررسی نوع نگاه اقتصادی حجت الاسلام روحانی و در بخش های بعدی به بررسی نگاه دیگر مسئولین کشور می‌پردازیم.

برای روشن شدن حرکت اقتصاد کشور، باید اندیشه آقای روحانی را به عنوان رئیس اجرایی کشور در حوزه اقتصاد مقاومتی تبیین، تشریح و تحلیل نمود تا مشخص گردد که ایشان اقتصاد کشور را به کدامین سو سوق می‌دهد. آیا اندیشه حسن روحانی متصل به اندیشه و تفکر ولی‌فقیه است؟ آقای روحانی بارها و بارها اذعان داشتند که اقتصاد مقاومتی را دنبال می‌کند و دغدغه‌ی ایشان حل مشکلات اقتصادی است. اما آیا نگاه آقای روحانی برای حل مسائل و مشکلات اقتصادی به داخل است یا به خارج؟ این سؤالی است که با پاسخ به آن متوجه افتراق یا انفصال اندیشه ایشان با روح و تفکر حاکم بر اقتصاد مقاومتی می‌شویم.

آقای روحانی عمده مشکلات مردم را در دو بخش سیاست خارجی و اقتصاد می‌داند که صدالبته مشکلات سیاست خارجی از نظر ایشان هم عاملی است برای فشار اقتصادی بیشتر. یعنی مشکل سیاست خارجی جزء و بخشی از مشکلات اقتصادی است. ایشان در صحبت‌ها و سخنرانی‌های مختلف به این مهم می‌پردازند و می گویند:«اگر در این دولت شما می‌بینید در این صد روز بیشتر بحث سیاست خارجی و بحث اقتصادی بوده، به خاطر این است که مشکلات در این دو بخش خیلی زیاد بوده و خواست مردم هم این بوده است؛ یعنی دولت از اول شعارش به هر حال این بود که معضلات اقتصادی را برطرف بکند، احیاء اخلاق در جامعه و تعامل سازنده با جهان؛ که به همان وعده و مبنای خودش عمل کرده است»؛⁷ «جامعه ما در شرایط حساسی قرار دارد. باید از رنج معیشت مردم کاست و فضای زندگی آنان را گشود، باید به اقتصاد به‌ویژه تولید صنعتی و کشاورزی کشور رونقی دیگر داد. جهت‌گیری دولت، نجات اقتصاد ایران، احیاء اخلاق و تعامل سازنده با جهان خواهد بود. دولت بیش و پیش از هر چیز در پی مسائل معیشتی مردم، و مهار آسیب‌های اجتماعی خواهد بود. به موازات آن، در عرصۀ روابط بین‌المللی، گام‌های جدیدی برای ارتقای منزلت ایران براساس تأمین منافع ملی و رفع تحریم‌های ظالمانه کنونی برخواهد داشت»،⁸ «ما به عنوان خدمتگزاران به مردم وظیفه داریم که با اتخاذ سیاست‌های معقول داخلی و خارجی با تحریم مقابله کنیم. انتظار مردم هم این هست که ما معضلات اقتصادی آن‌ها را حل کنیم و رفع مشکلات اقتصادی مردم سرلوحة کار ما باشد. ما مذاکره‌ی جدی را با طرف خارجی آغاز خواهیم کرد و نشان می‌دهیم که در این مذاکرات جدی هستیم، اما در عین حال هرگز دست روی دست نمی‌گذاریم که طرف خارجی جواب مثبت یا منفی بدهد. ما برای شرایط حاد برنامه داریم. طبق برنامة فعلی این شرایط را ادامه می‌دهیم، حالا اسم آن اقتصاد مقاومتی یا استقامتی است، به هر حال این راه را ادامه می‌دهیم، اما در عین حال برای رفع تحریم‌ها هم درنگ نخواهیم کرد. همة توان خودمان را در این راه به کار خواهیم گرفت. یکی از آن راه‌حل‌های اساسی مذاکره است و ما بر این راه‌حل تأکید می‌کنیم، با داشتن اراده‌ی جدی سیاسی برای رفع نگرانی‌های مشترک دو طرف».⁹ این گفته‌های رئیس قوه مجریه حاکی از این است که مذاکره با 1+5 و سیاست خارجی دولت یازدهم برای حل مشکلات اقتصادی کشور است.

بررسی‌های اندیشه آقای روحانی تاکنون بیان کننده تفکر ایشان برای حل مشکلات اقتصادی به طور دقیق نیست اما سؤال اینجاست که کلید حل مسائل اقتصادی از نظر آقای روحانی چیست؟ ایشان چه روش و راهکاری را کلید حل مشکلات اقتصادی کشور می‌داند؟ ایشان در مراسم تودیع و معارفه‌ی وزیر امور خارجه اظهار می‌دارد: «سیاست خارجی بسیار حساس است و اگر من تعبیر کنم: کلید حل مشکلات ما در این مقطع در دست سیاست خارجی و آن‌هایی است که باید بار امانت سیاست خارجی را بر دوش بکشند، سخنی به گزاف نگفته‌ام».¹⁰ رئیس قوه مجریه در جای دیگر در همایش محیط زیست چنین می‌فرماید: «تحریم‌های ظالمانه باید از بین برود تا سرمایه بیاید و تا مشکل محیط زیست، اشتغال، صنعت و آب خوردن مردم حل شود، منابع آبی زیاد شده و بانک‌ها احیا شوند».¹¹ پس با این اظهارات صریح، عیان گردید که جناب آقای روحانی در اولین مقام و مرحله برای حل مسائل اقتصادی و پیشرفت اقتصادی، نگاهشان به بیرون از کشور می‌باشد نه به درون کشور؛ و این نوع تفکر و نگاه منافات دارد با اندیشه حاکم بر متن سیاست‌های اقتصاد مقاومتی. ناگفته نماند که امام امت به صراحت جواب این نوع تفکر را دادند و فرمودند: «کلید حلّ مشکلات اقتصادی در لوزان و ژنو و نیویورک نیست؛ در داخل کشور است».¹² از طرفی، این صحبت‌ها با سیاست‌های اقتصاد مقاومتی که از سوی رهبر معظم انقلاب امام خامنه‌ای تبیین شده منافات دارد. امام امت با اشاره به وجود دو جریان فکری برای پیشرفت و حل مسائل اقتصادی کشور می‌فرمایند: «نگاه دوّم به اقتصاد کشور نگاه به پیشرفت اقتصاد با استفاده از کمک بیرون از مرزها است؛ می‌گوید سیاست خارجی‌مان را تغییر بدهیم تا اقتصاد ما درست بشود، با فلان مستکبر کنار بیاییم تا اقتصاد رونق پیدا کند، تحمیل قدرت‌های مستکبر را در بخش‌های گوناگون و مسائل گوناگون بپذیریم تا اقتصادمان رونق پیدا کند؛ این هم نگاه دوّم است. امروز شرایط کشور به ما نشان داده است که این نگاه دوّم یک نگاه کاملاً غلط و عقیم و بی‌فایده است. همین تحریم‌هایی که امروز علیه ملّت ایران اعمال می‌شود، دلیل محکم و متقنی است بر غلط بودن این نگاه؛ یعنی شما وقتی که به امید قدرت‌های خارجی نشستید تا آن‌ها بیایند اقتصاد شما را رونق بدهند و با زیر بار آن‌ها رفتن، اقتصاد را رونق بدهید، آن‌ها به حدّ کم قانع نیستند. وقتی که شما نگاه می‌کنید به بیرون، مواجه می‌شوید با یک مسئله‌ای مثل کاهش قیمت نفت؛ ناگهان قدرت‌های مستکبر با همراهی ایادی منطقه‌ای خودشان متأسّفانه به این نتیجه می‌رسند که قیمت نفت را به نصف و گاهی کمتر از نصف برسانند؛ شما مواجه می‌شوید با یک چنین مشکلی؛ وقتی نگاه به بیرون باشد، این است. وقتی شما نگاه به درون کردید، دیگر این‌جور نیست. امروز خارجی‌ها و رؤسای قدرت‌های مستکبر می‌خواهند همین نگاه دوّم را در مردم ما تقویّت کنند».¹³ آیا اظهارات جناب روحانی بیان‌گر این نیست که ایشان در حوزه اقتصاد و پیشرفت اقتصادی، همان نگاهی را دارند که رهبری آن را «کاملاً غلط و عقیم و بی‌فایده» خواندند؟

آقای روحانی در همایش ایران آینده در سال 1388 چنین بیان می دارد: «در دنیای امروز، نمی‌توان در جزیره‌ای تنها زندگی کرد یا دور کشور دیوار کشید. بدون تعامل با دیگران نه تنها به چشم‌انداز ٢٠ ساله که حتی به یک برنامه هم نمی‌توان دست یافت. گر چه باید خود اتکا باشیم اما نمی‌توان از تجربه و همکاری دیگران استفاده نکرد و نباید به اسم استقلال فرهنگی و علمی دانشگاه‌های ما از دانش دهه 60-70 استفاده کنند و از دستاوردهای جدید بی‌بهره بمانند. دنیای امروز دنیای تعامل سازنده است. نباید به تقابل افتخار کنیم. هیچ کس با فحاشی و دشمن‌تراشی به جایی نرسیده است. توسعه و رشد اقتصادی بدون بازار نمی‌تواند اثر گذار باشد. فتح بازار در سایه روابط صحیح و تعامل سازنده شکل می‌گیرد. حتی حرکت روان پول و اعتبار و کالا در سایه تعامل درست امکان پذیر است».¹⁴ آقای روحانی با چه استدلالی ادعا کرده‌اید که حتی بدون تعامل با دیگر کشورها (خوانده شود 1+5 و مستکبرین جهان) ایران قادر نخواهد بود حتی یک برنامه از سند چشم انداز 20 ساله را محقق سازد؟ در همان سند چشم انداز 20 ساله که بدان اشاره نمودید در بند 28، در بخش امور مربوط به مناسبات سیاست و روابط خارجی به صراحت آمده است «تقویت روابط سازنده با کشورهای غیرمتخاصم»¹⁵ نه با آمریکا که تخاصمش جزء بدیهیات عالم است. دنیا دارای بیش از 190 کشور است چرا ایجاد رابطه را محدود به چند کشور مستکبر کرده‌اید؟ چرا «ما نمی‌توانیم» را در جامعه تزریق می‌نمایید؟ تزریق این مهم سهم مهلکی است برای آینده کشور و اگر فرهنگ «ما نمی توانیم» در جامعه نهادینه شد، ملت ایران سیلی گزافی خواهد خورد.

همچنین آقای روحانی در اردیبهشت 1392 در دیدار با علما و نخبگان قم اظهار می‌دارد: «بخشی از مشکلات به تحریم‌های بین المللی برمی‌گردد، اما این موضوع هم به مدیریت داخلی کشور بر می‌گردد، چرا که یک مدیریت خوب می‌توانست جلوی تحریم‌ها را گرفته یا حداقل این تحریم‌ها را تقلیل کند. ... (روحانی) با طرح این سؤال که چرا باید روابط ما با دنیا به این صورت باشد؟ گفت: چرا عده‌ای مدام تأکید می‌کنند اقتصاد ما درون‌گراست، در حالی که ما نیازمند تعامل اقتصادی با دنیا بوده و باید به دنیا نفت بفروشیم؟ به نظر بنده اقتصاد درون‌گرا هیچ جایی در دنیای امروز ندارد».¹⁶ در جایی دیگر وب سایت حسن روحانی می‌نویسد: «باید فضای نامناسب حاکم بر تعاملات بین‌ المللی را تغییر داد و با دنیا از راه درست تعامل برقرار کرد نه اینکه جنگ و ستیز را در پیش گرفت».¹⁷ همچنین ایشان در مناظره اقتصادی که قبل از انتخابات ریاست جمهوری 1392 برگزار شد بیان داشت: «شعارهای سیاسی با عملکرد اقتصادیمان سازگار نیست. در شعار سیاسی شعار مقاومت می‌دهیم اما در شعار اقتصادی در مقام عمل مقاومتی در کار نیست و ما باید برنامه‌ریزی کنیم و در شرایطی که باید سیاست اقتصادی با سیاست سیاسی ما کاملا منطبق باشد و در یک مسیر قرار گیرد این دو مسیر کاملا از هم جداست».¹⁸ با بررسی‌های بیشتر به این نتیجه می‌رسیم که گفته‌های حسن روحانی که برآمده از تفکر ایشان است تماماً منطبق بر همان نگاه دومی است که رهبری آن نگاه را مردود دانسته و «کاملاً غلط و عقیم و بی‌فایده» خوانده‌اند.

ادامه دارد...

...............................................................................................................................................

منابع:

7- پایگاه اطلاع رسانی آیت الله هاشمی رفسنجانی، به نقل از president.ir - گزیده سخنان دکتر روحانی در جمع دانشجویان دانشگاه شهید بهشتی - تاریخ: 17 آذر 1392 - کد خبر: 7705

8- پایگاه اطلاع رسانی ریاست جمهوری ایران - سخنان حسن روحانی در مراسم تنفیذ حکم ریاست جمهوری از سوی امام خامنه‌ای - کد خبر: 70471 - تاریخ: 13 مرداد 1392

9- پایگاه اطلاع رسانی ریاست جمهوری ایران - اولین مصاحبه حسن روحانی با رسانه‌های داخلی و خارجی پس از انتخابات 1392 - کد خبر: 70891 - تاریخ: 15 مرداد 1392

10- پایگاه اطلاع رسانی ریاست جمهوری ایران - سخنرانی حسن روحانی در مراسم تودیع و معارفة وزیر امور خارجه - کد خبر: 70861 - تاریخ: 26 مرداد 1392

11- 18 خرداد 1394 - روزنامه کیهان - شماره 21077 / 18 خرداد 1394 - روزنامه خراسان - شماره 18989

12- 9 اردیبهشت 1394 - بیانات امام خامنه‌ای دیدار جمعى از کارگران سراسر کشور به‌مناسبت روز کارگر

13- 1 فروردین 1394 - بیانات امام خامنه‌ای در جوار حرم امام رضا (ع)

14- وب سایت حسن روحانی - همایش ایران آینده - تاریخ: 28 دی 1388

15- سند چشم انداز 20 ساله